Dinsdag 13 februari jongstleden is na een relatief korte maar ongeneeslijke ziekte op 88 jarige leeftijd een einde gekomen aan het kleurrijke leven van emeritus-hoogleraar Cees Veeger, de eerste leerstoelhouder Biochemie van Wageningen University&Research. Zaterdag 17 februari heeft zijn familie in aanwezigheid van vele oud-medewerkers en andere collega’s ter ere van Cees een herdenkingsbijeenkomst gehouden in Hotel Nol in ’t Bosch. Cees was Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, eredoctor aan de Universiteit van Posznań (Polen) en markant stamvader van 4 kinderen, 6 kleinkinderen en 2 achterkleinkinderen.

Cees heeft veel bijgedragen aan de ontwikkeling van de biochemie binnen en buiten Wageningen. Na een PhD bij Prof. Bill Slater in Amsterdam en een postdoc in Sheffield kwam hij in 1964 naar Wageningen. Hier specialiseerde Cees zich in de moleculaire enzymologie en bouwde hij een groep op met 11 vaste stafleden. In 1965 organiseerde hij het eerste flavine congres, een driejaarlijkse bijeenkomst die internationaal nog steeds hoog aangeschreven staat. Gedurende de jaren zeventig en tachtig besteedde hij veel aandacht aan de ontwikkeling van nieuwe onderwijselementen en stimuleerde hij binnen Wageningen onderzoeksgebieden zoals de biofysiche chemie, de biotechnologie, en de bio-anorganische chemie. Samen met emeritus hoogleraar Robert Crichton organiseerde hij sinds 1985 in Louvain-la-Neuve in België voor meer dan 1300 MSc en PhD studenten vele geavanceerde cursussen over ‘Metals in Biology’. Daarnaast was hij jarenlang een van de managing editors van de European Journal of Biochemistry (nu FEBS Journal).

Cees had een goed oog voor het maatschappelijk belang van zijn werk en koos vaak voor typisch Wageningse onderzoeksvraagstukken. Daarbij stond een fundamentele benadering voorop. Hydrogenase voor de alternatieve energie, nitrogenase voor de stikstoffixatie, het PDC complex voor de energiehuishouding, het RubisCo voor het vastleggen van CO_2, en de flavine monooxygenases en cytochroom P450s voor het afbreken van aromaten in de bodem en in de lever. In het Transitorium op De Dreijen vierde de enzymzuivering onder anaerobe condities hoogtij en diverse theorieën over de samenstelling en werking van metalloenzymen werden kritisch aangepast.

Cees was een docent met opmerkelijke ideeën. Studenten moesten zich aan hem aanpassen en niet andersom. Hij was de eerste die met avondcolleges begon en de meeste studenten vonden zijn verhalen prachtig en hingen aan zijn lippen.

Denk niet dat alles altijd soepel verliep in het Transitorium. Cees was niet alleen een markant persoon, hij was ook impulsief. Hij stuurde medewerkers de laan uit, om ze vervolgens de volgende dag weer aan te nemen. De confrontatie zoeken (in goed Nederlands: ruzie maken) was een van zijn meest geliefde hobby’s en zelfs na zijn pensioen ging hij daar mee door. Wie kent er niet de wekelijkse stukjes in het Wageningse Universiteitsblad, waarin hij het hoofdgebouw voortdurend onder vuur nam. Vaak recht op de man af, maar niet altijd even tactisch of gewaardeerd. Het kon hem niets schelen, want zijn rechtvaardigheidsgevoel zei hem dat het moest. Een goed voorbeeld hiervan was ook de Vasolastine zaak waarin hij volhield omdat hij het niet kon verkroppen dat aan wetenschappelijk bewijs zo weinig waarde werd gehecht.

Cees had nog vele andere eigenschappen waar je boeken over vol kunt schrijven. Hij hield veel van cultuur, was een groot muziekkenner en een zeer belezen persoon. Hij wist overal wat van en dat liet hij merken ook. Aan tafel bij een diner nam hij voortdurend het woord, en het was lastig om hem daar van af te krijgen. Was dat eenmaal gelukt, dan wist Cees binnen no-time het onderwerp weer zijn richting uit te draaien. Cees kon ook lekker autoritair zijn, en als hij dan met zijn imposante ietwat vooruit gebogen borstkas op je af kwam, dan maakte dat veel indruk. Hij bepaalde wel wat er stond te gebeuren.  

Iedereen die Cees heeft gekend zal hem niet gauw vergeten. Cees was een straatvechter pur sang die op geheel eigen wijze voor zijn afdeling opkwam en de biochemie in Wageningen groot heeft gemaakt. Altijd recalcitrant, een echte belhamel.

Namens de leerstoelgroep Biochemie - Prof. Dr. Willem van Berkel